سایه

گاهی عارف بالله سیّدجلال راجع به سایه می‌فرمود: قرآن نقش سایه را مهم می‌داند و سایه از بزرگترین نعمات الهی است. در قرآن کریم می‌خوانیم: «... اللهُ جَعَلَ لَکمْ مِمَّا خَلَقَ ظِلالاَ ...» (نحل: ۸۱) یعنی: «... خدا برای شما از چیزهایی که آفریده است سایه‏ها پدید آورد...».

سایه نشان و دلیل چیز مهم‌تری است. ما یک وجود اصلی داریم که این وجود، این تن خاکی، سایه‌ی آن وجود اصلی است که با آن در جهان مادّه سیر می‌کنیم: «صورتی در زیر دارد آنچه در بالاستی.»[۱]

اجسام نور را جذب می‌کنند و نمی‌گذارند نور عبور کند. این اصلی‌ترین نیاز وجودی هر موجود است.

هر کس به میزان جسمیت، مانع عبور نور می‌شود و نیاز وجودی‌اش را از آن نور می‌گیرد. نور سبب اصل وجود است. هر جسمی به قدری مانع نور می‌شود که افراد دیگر از کناره‌های آن عبور می‌کنند و وجود جسم که نبود نور است، به صورت سایه نمایش داده می‌شود. حقیقت سایه فقط نشان جسم است، امّا نشان واضح‌تر، نورِ در اطراف جسم است. مقدار سایه نشان جدیت و اصلی بودن حضور آن است. نباید در سایه تعقّل کرد و متوقّف شد؛ باید به اصل رسید.