پیش‌درآمد

ای نازنین مه‌سیرت، ای مجموعه‌ی صفات حُسن، ای وعید دهنده‌ی روزهای غم‌افزا، ای بلبل چمن حُسن و ای غزلخوان چمن‌زار اَلَّذِینَ یؤمِنُونَ بِالْغَیب[۱] و ای نیاز دلدادگان، هنوز هم نفحه‌های روح‌دهنده‌ات در قلبم طنین‌انداز و ملاقات‌های وقت و بی‌وقتت در نظرم جلوه‌گر و گنج‌های پربهایت را که یک حرف و دو حرف بر زبانم جاری می‌نمودی، زمزمه‌ی قلبم.

ای مونس شب‌های تار و ای همسفر راه پنهانی‌ام، ای دلسوزترین اشخاصم، امشب را به یاد ایام گذشته، گذشته‌ای که مانند شبحی در حالت خواب و بیداری، بی‌هوشی و مستی، در برابرم دلربایی می‌نمودی، سفیدی کاغذ را سیاه [می‌کنم] و نمی‌دانم در چه عالمی مشغول سیر می‌باشم. همین‌قدر می‌دانم که تو ای نازپسند گل‌های معرفت با چنان صبر و حوصله موفق شدی که اصل متداول و فلسفه‌ی «تربیت نااهل را چون گردکان بر گنبد است» را با معمای «مصلحت بوده که ای ناز رسی در بر دوست» خنثی نمایی. آفرین بر تو.

مریدان درگه بی‌زوالش نالان و گریان، دست از مادیات خلقت شسته و در مسیر سیر طالبان درگهش، افتان و خیزان به نشانی زوایای کور عالم امر، سر از پا نشناسند. موهبت الهی را مغتنم شمرده و جریان و یا خلاف جریان، سیر وحدت را در دریای بیکران رحمت تشخیص نداده و به دیار فنای محض، چون تخته‌پاره‌ای در امواج مهیب، غوطه‌ور و نشانه و علامتی از ساحل نجات را جز با اراده و دست لامکانش طالب نیستند.

ای مراد درماندگان

کـس نـیابد آنـچه مـا انـگاشتیـم        کـس نـبیند آنـچه مـا انباشتیم

حالت ما را چه سان جویا شوی       نفخه‌ی صورش همی دریافتیم[۲]