مراقبه‌ى عبد نسبت به خداوند نیز داراى سه مصداق است.

(۱) توجّه و مراقبت دائمى عبد نسبت به اعمال ظاهر و باطن خود و در اختیار داشتن فکر و دل خویش و اعضا و اندام ظاهرى خود، براى اینکه ناخواسته و بى‌توجّه، چیزى که خلاف ادب محضر الهى است، از آنها سر نزند.

امام صادق علیه السلام مى‌فرمایند : راقِبِ اللهَ فى کُلِّ خُطوَةٍ کَاَنَّکَ عَلَى الصِّراطِ جائِزٌ: در هر گام خویش
مراقبه‌ى الهى را پیشه کن، چنانکه گویى در حال عبور از پل صراط مى‌باشى.[۱] یعنى کوچک‌ترین

غفلت منجر به سقوط تو به آتش دوزخ مى‌شود. همچنین مى‌فرمایند: مَن رَعى قَلبَهُ عَنِ الغَفلَةِ وَ نَفسَهُ عَنِ الشَّهوَةِ وَ عَقلَهُ عَنِ الجَهلِ فَقَد دَخَلَ فى دیوانِ المُتَنَبِّهینَ ثُمِّ رَعى عَمَلَهُ عَنِ الهَوى وَ دینَهُ عَنِ البِدعَةِ وَ مالَهُ عَنِ الحَرامِ فَهُوَ مِن جُملَةِ الصّالِحینَ: هرکس دلش را از غفلت و نفسش را از شهوت و عقلش را از نادانى مراقبت کند، در شمار بیداران داخل شده است. سپس عملش را از هوس و دینش را از بدعت و مالش را از حرام مراقبت کند، از جمع صالحان است.[۲]

(۲) خود را در محضر و منظر پروردگار و تحت مراقبت و نظارت خداوند احساس کردن و از ارتکاب زشتى‌ها، در حالى که خداوند مراقب است، حیا کردن و ترسیدن. امام جواد علیه السلام مى‌فرمایند : اِعلَم اَنَّکَ لَن تَخلو مِن عَینِ اللهِ، فَانظُر کَیفَ تَکونُ: بدان که تو لحظه‌اى از چشم خداوند پنهان نیستى. پس مراقب باش که چگونه‌اى.[۳] و پیامبر اکرم۹ مى‌فرمایند: اِستَحیوا مِنَ اللهِ حَقَّ الحَیاءِ اُعبُدِ اللهَ

کَاَنَّکَ تَراهُ فَاِن لَم تَکُن تَراهُ فَاِنَّهُ یَراکَ: آن‌گونه که سزاوار است از خدا حیا کنید و چنان بندگى خدا کن که گویى خداوند را مى‌بینى و اگر تو او را نمى‌بینى، هر آینه او تو را مى‌بیند.[۴] امیرالمؤمنین علیه السلام

مى‌فرمایند: اِتَّقوا مَعاصِىَ اللهِ فِى الخَلَواتِ، فَاِنَّ الشّاهِدَ هُوَ الحاکِمُ: از ارتکاب معصیت‌هاى خدا در خلوت‌ها بپرهیزید و بترسید؛ چراکه خدایى که شاهد ارتکاب معصیت است، خود قاضى و حکم‌دهنده است.[۵] در حدیث قدسى است که خداوند مى‌فرماید: اِنَّما یُسکِنُ جَنّاتُ عَدنٍ الَّذینَ اِذا

هَمّوا بِالمَعاصى ذَکَروا عَظِمَتى فَراقَبونى : تنها کسانى که وقتى قصد ارتکاب گناهان مى‌کنند، عظمت من را به یاد مى‌آورند و مراقبه‌ى مرا در پیش مى‌گیرند، در بهشت‌هاى عدن سکونت مى‌یابند.[۶]

(۳) چنان متوجّه ذات اقدس اله بودن، که نه خود و نه دیگرى را ندیدن. امیرالمؤمنین علیه السلام به پیشگاه الهى عرضه مى‌دارند: اِلهى وَ اَلحِقنى بِنُورِ عِزِّکَ الاَبهَجِ فَاَکونَ لَکَ عارِفاً وَ عَن سِواکَ مُنحَرِفاً وَ مِنکَ خائِفاً مراقِباً یا ذَا الجَلالِ وَ الاِکرامِ: اى خداى صاحب شکوه و کرم! مرا به نور عزّتت که از هر چیز دیگر بهجت‌آفرین‌تر است ملحق ساز تا در نتیجه تنها تو را بشناسم و از جز تو روگردان باشم و از تو ترسان و مراقب تو باشم.[۷]

سالک در این مرتبه، دائماً مراقب است که کسى و چیزى جز خدا به اندیشه و دل او راه پیدا
نکند.

پاسبان حرم دل شده‌ام شب همه شب         تا در این پرده جز اندیشه‌ى او نگذارم