۞            تفکر و تعقّل برای نجات خودمان، جهاد اکبر است.

۞            راه رشد کردن در تذکّر و تفکّر و تعقّل است، یعنی بهره گرفتن و به کار گرفتن ذکر و فکر و عقل.

۞     کسی که می‎خواهد یک خانه بخرد، چند مدّت در خیال خود مشغول آن است، کسی که می‎خواهد به صاحبخانه راه پیدا کند چطور؟

۞     جَمالُ النِّساءِ زینَتُهُنَّ وَ جَمالُ الرِّجالِ عَقلُهُم: زیبایی زنان با به کار گرفتن زینتشان آشکار می‎شود و زیبایی مردان با به کار گرفتن عقلشان.

۞            هر چه از فکر و عقل کار بکشیم، لطیف‎تر می‎شود و به تفکّر و تعقّل می‎افتد.

۞     تفکر یعنی از فکر خود استفاده کردن، تعقّل یعنی عقل خود را به کار گرفتن، تذکّر یعنی از ذکر بهره بردن. این چند قلم شرط نجات انسان است و قرآن بر آن تأکید می‎کند.

۞     اینکه گوسفند حیوان شریفی است و همه‎ چیزش حلال و پاک و نافع است، مال این است که نشخوارکننده است؛ یعنی چیزی را که می‎خورد، دوباره مزمزه می‎کند و فکر می کند‎ که آنچه خوردم، چقدر خوشمزه است. انسان هم از علم و فهم و کمال، هر چه که می‎شنود، باید روی آن فکر و مطالعه بکند. انسان هم اگر تعقّل و تفکّر کند، شریف می‎شود.

۞     حیواناتی که نشخوار می‎کنند، حلال گوشتند. مؤمن هم نماز که می‎خواند، قرآن که می‎خواند، عبادت که می‎کند، آنها را مزمزه می‎کند تا طعمش آشکار شود. اینها طعام‎های بهشتی و غذاهای سفره‌ی اهل بیت علیهم السّلام است، باید با تأمل از آنها خورد تا بهره‎ی بیشتری برد. سعی کن مزه‎ی آنها را با مطالعه و تفکّر احساس کنی. اگر نماز را مزمزه کنی، حجّت خدا در آن پیدا می‎شود و اگر قرآن را مزمزه کنی و مطالعه نمایی و فرمان ببری، از همه‎ی اهل دنیا مستغنی می‎شوی.

۞     برای باز شدن ذائقه‎ی روح و چشیدن طعم غذاهای بهشتی در اذکار و مناجات‎ها و عبادات باید آنها را مزمزه کرد، یعنی با تأمل و تفکّر به آنها پرداخت. باید مطالعه کرد. مثل حیوانات حلال گوشت که آنچه را می‎خورند، دوباره به دهان آورده و نشخوار می‎کنند، باید غذاهای روح را هم با تفکّر نشخوار کرد تا طعم آن ظاهر شود و تحلیل برود و جذب روح و جان انسان شود. مجالس ذکر خدا و خوبان خدا مرتع مؤمن است.

۞     قلب مؤمن مثل غنچه است. مؤمن با تفکّر و تعقّل و تذکّر در خوبی خدا و اهل بیت علیهم السّلام دلش دچار محبّت آنها می‎شود. وقتی محبّت پیدا کرد، از آنها راضی می‎شود. وقتی به رضا رسید، غنچه‎ی دلش می‎خندد و می‎شکفد و کارش تمام می‎شود.

۞     یک خورده تفکّر کنی، خیلی زود راه می‎افتی. در حدیث اولواالالباب است که تا تفکّر کنی، حبّ خدا تو را می‎گیرد و بقیه‎ی راه را محبّت می‎برد.

۞     چشمه‎ی محبّت امیرالمؤمنین علیه السّلام در باطنتان است. کمی ‎سر به گریبان فرو برید و در درون خود کار کنید تا به آب برسید. اگر اهل فکری، فکر کن و اگر اهل ذکری، ذکر کن و اگر اهل دلی، با دلت کار کن که از همه بالاتر است.

۞     شب و روز مقداری به تفکّر بپرداز و ببین این پدر و مادر به این خوبی را چه کسی به تو داده است، این بدن سالم را، این عقل سالم را، این زن و بچّه را و این همه نعمت را چه کسی به تو داده است. عَلَی العَاقِلِ اَن یَکُونَ لَهُ سَاعَاتٌ  سَاعَةٌ یَتَفَکَّرُ فى ما صَنَعَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ اِلَیهِ: شخص خردمند باید در هر شبانه‎روز خود زمان‎هایی اختصاص دهد  زمانی که در آن بیندیشد در مورد اینکه خداوند درباره‌ی او چه کرده است. اَلتَّفَکُّرُ فِی آلاءِ اللهِ نِعمَ العِبادَةِ: اندیشیدن در مورد نعمت‎های الهی نیکو عبادتی است.

۞     کسی که تفکّر و تعقّل و تذکّر نداشته باشد، رشد ندارد. هر شب بعد از خواندن نماز مغرب یک ربع بنشین و فکر کن. اگر چیزهایی که به فکرت آمد قشنگ بود، شکر کن و صلوات بفرست و اگر زشتی‎ها به فکرت آمد، استغفار کن. هر چه را قشنگ دیدی که خدا کرده است و هر چه را هم زشت دیدی، چه دیگری را و چه خودت را، استغفار کن و ببخش تا ببینی همه قشنگند و همه را خدا کرده است. خوب است فکرهای هر شبت را و هر چه را به خاطرت آمد، در دفترچه‎ای یادداشت کنی، هم چیزهایی را که خدا داده و هم هر چه را خودت کرده‎ای؛ چه زشت و چه زیبا.

۞     لازم نیست از زندگی ببُری و خلوت کنی. اگر هر شب یک ربع فکر کنی، کم کم همه‎ی وقت‎هایت را می‎گیرد و به هر کاری مشغول باشی، دائماً فکر خدا هستی و این فکر مانع کارهای دنیوی‌ات هم نخواهد بود. یاد خدا این نیست که انسان درها را به روی خودش ببندد. همان یک ربع خلوت و تفکّر در مورد اینکه کجا بوده‎ای و الآن کجا هستی و نهایتاً به کجا خواهی رفت، کافی است.

۞      فکر که بکنی، همه‎چیز پیدا می‎شود. فِکرَةُ ساعَةٍ خَیرٌ مِن عِبَادَةِ سَبعینَ سَنَةٍ : یک ساعت تفکّر از عبادت هفتاد سال بهتر است. مقصود از ساعة لحظه‎ای است که گم‌شده‎ای را که دنبالش می‎گردی، پیدا می‎شود. وقتی دنبالش می‎گردی، فکر نیست، لحظه‎ای که پیدا می‎شود، فکر است. این لحظه از هفتاد سال عبادت افضل است. یک دقیقه که بنشینم تا عیب یا حسن کارم را پیدا کنم، سبب می‎شود بهبودی‌ای در کارم ایجاد شود که هفتاد سال کارم را پیش بیندازد. ساعت چندتاست؛ زمان آمدن پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم، هنگام ظهور امام زمان عجّل‌الله‌‌تعالی‌‌فرجه و لحظه‎ی آغاز قیامت. هفتاد سال عبادت یک طرف و لحظه‎ی دیدار پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم یا دیدن امام زمان عجّل‌الله‌‌تعالی‌‌فرجه و یا ملاقات خدا هم یک طرف.

۞     حتّی ماهی یک بار هم که شده، بعد از نماز فکر کن و به حساب خودت رسیدگی کن. با فکر می‎توان کاسبی‎هایی را پیدا کرد که یک معامله‎اش سود هفتاد سال کاسبی‎های قبل را داشته باشد.

۞     عبرت سبب رشد انسان است. اگر کسی عبرت نگیرد، کارش خیلی عقب می‎افتد. دائم خدا با او کار می‎کند، ولی او نگاه نمی‎کند و نمی‎بیند و عبرت نمی‎گیرد. مثلاً وقتی او از خدا فاصله می‎گیرد، خدا هم درها را بر روی او می‎بندد؛ امّا چون او به نظر عبرت نگاه نمی‎کند، علّت اینکه درها به رویش بسته شده را نمی‎فهمد و آنچه را خدا با این کار به او گفته است، درک نمی‎کند.