پیشگفتار

تشرّف به مرقد مطهّر پیامبر اکرم و ائمّة معصومین علیهم صلوات المصلّین به قصد زیارت آن بزرگواران، سنّت حسنه‌ایست که در طول تاریخ تشیّع بین شیعیان جهان وجود داشته و هم اکنون نیز در بین دوستداران اهل‌بیت علیهم السّلام رواج بسیاری دارد. احادیث و روایات فراوان پیامبر اکرم و ائمّه علیهم السّلام در زمینة اهمّیّت و فضیلت زیارت آن بزرگواران و آثار و برکات عظیم دنیوی و اخروی آن، موجب شده مسلمانان، به ویژه شیعیان و دوستداران اهل‌بیت علیهم السّلام به زیارت توجّه روزافزونی نمایند.

زیارت دورة آموزشی فشرده و بسیار پر محتوا و سازنده‌ایست که اگر توأم با معرفت و توجّه انجام شود، نقش بسزایی در نیل زائر به کمالات انسانی دارد. اعمال و اذکاری که زائر در طول زیارت به آن مبادرت می‌ورزد بسان مانور و تمرین آموزشی‌یی است که اگر با تأمّل و درایت صورت گیرد، زائر را به زندگانی متعالی رهنمون می‌شود.

آنچه در این کتاب با رعایت ایجاز و اختصار در پی آن بوده‌ایم بیان برخی از آموزه‌های عمیقی است که از یک سو در اعمال و آداب زیارت و از سوی دیگر در متون زیارات رسیده از ائمّه علیهم السّلام وجود دارد.

مطالب کتاب را در سه فصل آداب زیارت، اسرار زیارت و تأمّلی در زیارتنامه‌های اهل‌بیت علیهم السّلام تنظیم کردیم. در فصل نخست، آداب زیارت را صرفاً فهرست‌وار ذکر کردیم. در فصل دوم، به اسرار زیارت به نحو مشروح پرداختیم. در فصل سوم شش محور عمده‌ای را که بخش اعظم متون زیارات به آن اختصاص دارند مورد توجّه قرار داده و با عنایت به اینکه یکی از محورها در فصل دوم مورد اشاره قرارگرفته بود، پنج محور باقیمانده را مورد بحث قرار دادیم.

گرچه آموزه‌های موجود در زیارت، به آنچه در این کتاب نگاشته‌ایم محدود نمی‌شود؛ لکن به منظور حجیم نشدن کتاب، که ممکن است در شوق برخی خوانندگان به مطالعة آن تأثیر کاهنده بگذارد، از تفصیل بیشتر و ذکر دیگر ابعاد بحث پرهیز کردیم. همچنین از پرداختن به بعضی مباحث که پیچیدگی بیشتری داشته و درک آنها مستلزم دانستن مقدّماتی بود، صرف نظر نمودیم.

امید است مطالعه دقیق و توأم با تأمّل کتاب حاضر، در بهره‌گیری بیشتر از سنّت حیاتبخش و سازنده زیارت، به خواننده محترم مددی مؤثّر بنماید. بمنّه و فضله.

مهدی طیّب