روح و سرّ خواندن اذن دخول، احضار قلب و برانگیختن شوق و رغبت، و قبل از پیکر ظاهری، دل را به پیش فرستادن است؛ زیرا رمز پذیرفته شدن هر عمل نزد هر کس این است که انجام دهنده، آن را از سرِ میل و رغبت و نه با اکراه یا برای منّت نهادن انجام دهد. لذا اگر بخواهند چیزی را با اکراه و منّت نهادن به کسی بدهند، او آن را نمی‌پذیرد و تنها چیزی را خواهد پذیرفت که تقدیم کنندة آن، با میل و رغبت و اشتیاق آن را اهدا نماید. خدا و خوبان خدا نیز تنها پذیرای اعمالی می‌باشند که انجام دهندة آن، با رغبت و شوق آن را انجام دهد. مشروط بودن مقبولیّت اعمال به ولایت، که در احادیث و روایات اهل‌بیت علیهم السّلام کراراً مورد تأکید قرار گرفته، ناظر بر همین نکته است. عمل بدون ولایت یعنی عملی که از سر محبّت و رغبت نیست. بنابراین در هر عمل واجب و مستحبّ، شخص انجام دهنده، برای اینکه عملش مقبول واقع شود و به بیان دیگر برای اینکه از آثار و برکات آن بهره‌مند گردد، باید پیش از مبادرت به آن، محبّت و عشق به کسی که عمل را برای او انجام می‌دهد و شوق و رغبت به انجام آن عمل را در خویش زنده و تشدید نماید.

حقیقت دین چیزی جز محبّت نیست و کسی که محبّت ندارد از حقیقت دین محروم است. امام باقر علیه السّلام می‌فرمایند: هَلِ الدّینُ اِلاَّ الحُبِّ... اَلدّینُ هُوَ الحُبُّ وَ الحُبُّ هُوَ الدّینُ: آیا دین چیزی جز محبّت هم هست؟... دین همان محبّت و محبّت همان دین است.[۱۱۷] بنابراین عملی حقیقتاً دینی است که برخاسته از عشق و محبّت باشد و از همین رو است که امام صادق علیه السّلام فرمودند: لا نَعبُدُهُ اِلاّ حُبّاً وَ هذا مَقامٌ مَکنونٌ لا یَمَسُّهُ اِلاَّ المُطَهَّرونَ: ما خداوند را جز از سر محبّت و عشق عبادت نمی‌کنیم و این مقام مخفیّی است که جز پاکان به آن دسترسی ندارند.[۱۱۸] و در جای دیگری فرمودند: قَومٌ عَبَدوا اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ حُبّاً فَتِلکَ عِبادَةُ الاَحرارِ وَ هِی اَفضَلُ العِبادَةِ: گروهی خدای عزّ و جلّ را از سر محبّت و عشق عبادت می‌کنند، پس آن عبادت آزادگان و برترین عبادت است.[۱۱۹] و پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم نیز فرمودند: اَفضَلُ النّاسِ مَن عَشَقَ العِبادَةَ: برترین مردم کسی است که به عبادت عشق ورزد.[۱۲۰]

طاعت و عبادتی که از سر عشق و محبّت صورت نگیرد عملی بی‌روح است و همچون جسد فاقد روح، بی‌اثر و بی‌خاصیّت است. طاعت و عبادتی قادر است مرکب سیر انسان به سوی خدا و سبب دستیابی انسان به قرب و لقای الهی شود که برخاسته از عشق و محبّت شخص به خداوند باشد. زیارت و سلامی می‌تواند موجب نیل زائر به برکات ذکر شده برای زیارت اهل‌بیت علیهم السّلام شود که از عشق و محبّت زائر به آن بزرگواران ناشی شده و با شوق و رغبت تمام انجام شود.

بر این اساس، زائر در آستانة ورود به صحن و سرای اهل‌بیت علیهم السّلام اندکی با خود می‌اندیشد که در آستانة نیل به چه سعادت عظیم و تشرّف به محضر چه محبوب والامقامی است. از این طریق شوق دیدار و زیارت در او اوج می‌گیرد و در نتیجه، پیش از آنکه پیکر او وارد بارگاه شود، دل او به درون پر می‌کشد و اشک شوق از دیدگانش جاری می‌گردد. در برخی روایات وارده در مورد اذن دخول حرم اهل‌بیت علیهم السّلام تأکید شده است که زائر توقّف در آستانة حرم را آن قدر ادامه دهد که نم اشک شوقی دیدگان او را تر سازد و این علامت اجازه دادن اهل‌بیت علیهم السّلام به زائر، برای ورود به حرم است.[۱۲۱]

پس از خواندن اذن دخول و اوج گرفتن اشتیاق زائر به تشرّف و ورود، زائر در حالی که سر بر آستانة در نهاده است به مولای خویش عرض می‌کند:

من ار چه هیچ نِیَم هر چه هستم آنِ توام                 مرا مران که سگی سر بر آستان توام

و عرضه می‌دارد:

من از کودکی عاشقت بوده‌ام                                               قبولم نما گرچه آلوده‌ام

و نیز عرض می‌کند:

گرچه سیه رو شدم غلام تو هستم                                   خواجه مگر بندة سیاه ندارد

و آن گاه با خواندن این دعای قرآنی به صحن گام می‌نهد: رَبِّ اَدخِلنی مُدخَلَ صِدقٍ وَ اَخرِجنی مُخرَجَ صِدقٍ وَاجعَل لی مِن لَدُنکَ سُلطناً نَصیراً: پروردگارا مرا با صدق در این بارگاه وارد ساز و با صدق از این بارگاه بیرون آور و در این میانه، از جانب خودت برای من حامی و یاوری قرار ده.[۱۲۲] و خطاب به صاحب آن صحن و سرا عرض می‌کند: یا مُحسِنُ قَد اَتاکَ المُسیءُ، وَ قَد اَمَرتَ الُمحسِنَ اَن یَتَجاوَزَ عَنِ المُسیءِ، فَتَجاوَز عَن قَبیحِ ما عِندی بِجَمیلِ ما عِندَکَ یا کَریمُ: ای صاحب احسان و کرم، بنده‌ای بدکار به نزدت آمده است، و تو خود به محسنان امر فرمودی که از بدکاران بگذرند، پس کریما، تو نیز به یُمن جمال و نیکویی خویش از زشتی و بدی من درگذر.[۱۲۳]