برخی علاقمندان و معتقدان به عرفان و تصوّف، در مقام فهم و پذیرش مطالب عرفانی یا به هنگام توجیه واثبات آن برای دیگران، به اشعار یا عبارات زیبا و ادیبانة عرفا و یا به داستان‌ها و تمثیل‌های موجود در ادبیّات عرفانی استدلال می‌کنند و می‌پندارند صِرف این که مطلب مورد نظر آن‎ها در قالب شعر یا عبارت موزون و آهنگینی در‌آمده و یا داستان و تمثیلی در مورد آن وجود داشته و شهرت یافته است، دلیل صحّت و درستی آن مطلب می‌باشد.

در این مورد نیز باید توجّه داشت که اوّلاً شعر و ادب همچون دیگر جلوه‌های هنر، از قوّة خیال آدمی مایه می‌گیرد. دل‌نشینی و جذّابیّت و تأثیرگذاری آثار هنری بر مخاطب، حسابی جدای از صحّت و درستی محتوا و پیام آن آثار دارد. همان طور که صحیح‌ترین و متقن‌ترین مضامین عقلی و متعالی‌ترین و ملکوتی‌ترین مطالب معنوی را می‌توان با بهره جستن از خلاّقیّت هنری و مایه گرفتن از قوّة خیال، در زیباترین و جذّابترین قالب‌های هنری ریخت و به مخاطب عرضه کرد، نادرست‌ترین و سست‌ترین مضامین و منحط‌ترین و شیطانی‌ترین مطالب را نیز می‌توان به مدد خلاّقیّت هنری و بهره‌گیری از قوّة خیال، به شکلی زیبا و جذّاب درآورد و ارائه نمود. دربین پدیده‌های هنری و ادبی اقوام و ملل گوناگون، مصادیقی برای هر دو نوع می‌توان یافت.

بنابراین صِرف ارائة محتوا در قالبی ادیبانه و هنرمندانه، به هیچ وجه دلیل حقّانیّت و درستی محتوا نیست. و تأیید و پذیرفتن محتوای مزبور محتاج سنجیدن آن با معیارهای منطقی و دینی، و اطمینان از سازگاری آن محتوا با معیارهای مزبور است.

ثانیاً شاعران و ادیبانی که در حوزة عرفان دست به خلق آثار هنری زده‌اند و عارفانی که مطالب خود را در قالب شعر و نثر ادیبانه بیان داشته‌اند، هیچ یک مصون و معصوم از خطای در تشخیص، که محتاج برخورداری از علم نامحدود و زوال‌ناپذیر است، نبوده‌اند و احتمال اشتباه آن‎ها در فهم و بیان مطالب منتفی نیست. بنابراین گرچه مطالب خود را در قالب شعر یا نثر جذّاب و دل‌نشینی بیان کرده باشند، امّا به خاطر عدم مصونیّت مطلق و همیشگی از خطا و خلاف، کلام آن‎ها را نمی‌توان حجّت شمرد و حقّانیّت و اتقان آن را بی‌نیاز از انطباق با معیارهای عقلی و دینی پنداشت. به بیان دیگر شعر و نثر عارفانه را همچون آیات وحی و روایات معصومین علیهم السّلام نمی‌توان حجّت دانست.