برخی از کسانی که در محافل صوفیان و مجامع عارفان حضور می‏یابند اشخاصی هستند که به عرفان و تصوّف به عنوان امری تفنّنی و مشغولیّتی دلپذیر و دوست داشتنی برای اوقات فراغت از کارهای دنیوی و مادّی می‌نگرند. اینان از حقیقت اندیشه‏ها و روحیّات، حالات و مقامات، و رفتار و کردار عارفان بی‎بهره‌اند و زندگیشان کوچکترین تأثیری از معنویّت و عرفان نپذیرفته است و در عرصة دنیاپرستی و زراندوزی، لذّت‌پرستی و شهوترانی، و حقّ‎کشی و بی‎رحمی، پیشتاز بوده و گوی سبقت را از دیگران ربوده‌اند؛ لکن با اداهای عارفانه درآوردن و عبارات و اصطلاحات و جملات و اشعار عرفانی بر زبان راندن، خود را به عارفان شبیه می‌سازند و چه بسا خویش را اهل عرفان بشمار آورند.

عرفان‎گرائی این گروه شکل فانتزی دارد و درعین دنیاطلبی و گناه‎پیشگی، و عدم پروای از هیچ حرام و ظلم و فسق و معصیتی در عرصة زندگی خود، به عنوان یک تفریح معنوی و تفنّن روحی و زمینه‌ای برای تخلیة روانی و ارضاء کاذب نیاز روحی خویش به دین و معنویّت، ساعاتی را در طول هفته یا ماه، به حضور در خانقاه‌ها و جلسات صوفیانه اختصاص داده و به اصطلاح از فضای روحانی و مراسم عرفانی آن لذّت برده، متمتّع می‏گردند. امّا پس از ترک جلسه و ورود به فضای واقعی زندگی خود، تا بار دیگری که مجدّداً در آن جلسه حضور یابند، معنویّت و دین و عرفان و خدا و اولیای خدا را به فراموشی سپرده و همان روال دنیاپرستانه و معصیت‎آلود زندگی خویش را پی می‌گیرند. جالب است که در همان ساعات حضور در محافل و جلسات صوفیانه و عرفانی هم صرفاً به جنبه‎های شیرین و شاعرانه و احساسی دین و عرفان توجّه کرده و می‌پردازند و به طاعت و عبادت، ورع و تقوی، و حجاب و عفاف، عنایتی نداشته و رغبت و اقبالی نشان نمی‌دهند.

مبرّا بودن ساحت دین و عرفان و معنویّت از چنین بازی‌های نابخردانه‌ای، نیاز به توضیح ندارد و کسانی که چنین رویّه‎ای درپیش گرفته‌اند باید بدانند که این گونه عرفان‎گرائی، هیچ ثمر و فایدة واقعی و ماندگاری برای آن‎ها نخواهد داشت و اندکی از بار گناهان ایشان نمی‏کاهد و به رشد و تعالی آن‎ها منجر نمی‏شود.