این که فرد مسلمان خداوند را چگونه موجودی می‌داند مطلبی است که تحت عنوان اسماء و صفات الهی، در منابع اسلامی مورد بحث قرار گرفته است. اسماء و صفات الهی به حوزه‌های زیر قابل تقسیم است:

۱/ اسماء و صفات ذات: صفاتی که خداوند صرف نظر از مخلوقات دارا می‌باشد، صفات ذات نامیده می‌شود. صفاتی چون حیات، علم، قدرت و اراده از صفات ذات است؛ در نتیجه اَسمایی از قبیل حیّ، عالم، علیم، قادر، قدیر و مرید، اسماء ذات خداوند به شمار می‌آیند.

۲/ اسماء و صفات فعل: به صفاتی که بیانگر نوع رابطه و رفتار خداوند با مخلوقات است صفات فعل گفته می‌شود. این صفات را به دو گروه صفات جمال یا لطف و صفات جلال یا قهر می‌توان تقسیم نمود. بر این اساس، اسماء فعل خداوند به دو گروه اسماء جمال و اسماء جلال قابل تقسیم است. اسمایی از قبیل رحمان، رحیم، عفوّ، غفّار، توّاب، وهّاب، لطیف، شکور، وفیّ، ستّار، جواد، ناصر، معین، حنّان، منّان و ودود از اسماء جمال، و اسمهایی از قبیل غالب، قهّار، خافض، مذلّ، جلیل، قابض، مهیمن، جبّار، حسیب و منتقم از اسماء جلال خداوند شمرده می‌شوند.

قرآن کریم خداوند را با اسماء فراوانی نام برده و در دعاها و مناجاتهایی که از معصومین رسیده، همچون دعاهای جوشن کبیر، مشلول، مجیر و یستشیر، که در اوایل مفاتیح الجنان ذکر شده، نامهای بسیاری برای خداوند بیان شده است. در آیات و ادعیه و روایات صفات خداوند نیز ذکر شده است.

تأمّل در معانی و مفاهیم این اسماء و صفات زمینة آشنایی و شناخت هر چه بیشتر خداوند را برای فرد مسلمان فراهم می‌آورد.

نکته‌ای که ذکر آن در اینجا لازم به نظر می‌رسد این است که براساس مضامین آیات و روایات، لطف خداوند بر قهر او غلبه دارد و رحمت الهی بر غضبش سبقت دارد. به بیان دیگر خداوند با قهر خویش موجودات را از جدا شدن از دامن مهرش باز می‌دارد و با اِعمال قهر، موانع بهره‌مندی از لطف را برطرف می‌سازد و جمال را در پردة جلال حفظ و صیانت می‌کند.