حین خواب مرگ ما رسیده بود، همه ی عالم را هم می دادیم یک ثانیه از امروز در اختیار من قرار نمی گرفت؛ پس امروز چقدر گران بهاست؛ امروز را چگونه مصرف کنیم؟ طوری مصرف کنیم که ما را به رستگاری و رضوان و بهشت الهی نائل کند. با همه  ی وجود قرار می گذارد که چشم چه نگاه هایی بکن، گوش به چه چیزهایی گوش بسپار، زبان چه حرف هایی بزن، فکر به چه مطالبی بیندیش، دل به چه چیزهایی دل ببند، دست چه چیزهایی بنویس و چه کاری بکن، پا به کجا قدم بگذار، با تمام وجودش قرار می گذارد که چگونه رفتار کند، به این مشارطه ی آغاز روز گویند. در طول روز مراقبه دارد؛ یعنی مراقب همه ی اجزاء ظاهری و باطنی وجودی خود هست که شرط اوّل روز را تخلّف نکند. این هم مراقبه ی در طول روز است. وقتی روز به پایان رسید، شب شد و  خواست بخوابد، باید محاسبه کند. یک گزارش عملکرد از تمام اجزاء وجودیش بگیرد ببیند امروز چشم چه نگاهی کرد، گوش به چه سپرده شد، زبان چه حرف هایی زد، پا کجا رفت، اندیشه به چه فکر کرد، دل به کجا دل بست؟ از همه ی اینها یک گزارش عملکرد بگیرد و بعد اینها را با شرط و قراری که اوّل روز گذاشته بود، مقایسه کند. اگر دید آن شرط ها مراعات شده، سجده ی  شکر به جا آورد و بگوید خدایا من که خودم را خوب می شناسم، من آدمی نبودم که اگر تو مرا به خودم رها می کردی می توانستم این شرط ها را به این خوبی رعایت کنم. این توفیقی از جانب تو بود، لطف تو بود؛ لذا شکر خدا را به جا می آورد و چون شکر به جا می آورد نعمتش افزون می شود «لَئِنْ‏ شَکَرْتُمْ‏ لَاَزیدَنَّکُمْ‏»  شکر، نعمت را افزون می کند. در قبال شکری که کرد، فردا نعمتش چند برابر خواهد شد؛ ولی اگر دید که خدای نکرده چشم نگاه هرزه ای کرد، زبان سخن یاوه ای گفت، پا به جای  نا به جایی قدم گذاشت، دست کار نادرستی کرد یا امثال این خطاها، آنجاست که استغفار و توبه می کند. اوّل خودش و آن عضو خطاکار را مورد عتاب قرار می دهد، می گوید: این چه بلایی بود به سر من آوردی؟ فرصتی که می شد با آن بهشت الهی و رضوان را خرید، سبب نیران و غضب الهی کردی. بعد هم عضو را تنبیه می کند. عضو را وادار به یک کار مستحب می کند تا میزان